De vraag naar personeel in de bouw zal de komende twee jaar hard achteruit hollen. Oorzaak: de teruglopende bouwproductie in vooral de woningbouw. Belangrijke reden is de stikstofcrisis, maar het aantal vergunningsaanvragen liep al sinds het begin van dit jaar terug, zo laat het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) in het rapport ‘Trends op de bouwarbeidsmarkt 2019-2023’ zien.
Het EIB noemt onder andere de nadruk op bouwen in binnensteden en de voortschrijdende verduurzaming als andere belangrijke reden voor het afnemen van het aantal aangevraagde vergunningen voor woningbouw in de eerste helft van 2019. Bouwen in steden kost meer tijd en bovendien is woningbouw duurder geworden door onder meer de verplichting tot gasloos bouwen en de krapte op de arbeidsmarkt. Daardoor moet soms opnieuw worden onderhandeld over de prijzen.
Toen het EIB-onderzoek enkele weken geleden werd afgerond, was de verwachting nog dat de gehele bouwproductie volgend jaar met een half procent zou toenemen. Dat gold voor het geheel aan bouwactiviteiten, van de constructie van woningen tot de aanleg van wegen. “Inmiddels verwachten we krimp”, zei EIB directeur Van Hoek. “De terugval in vergunningverlening en het uitstellen van bouwprojecten kun je nu eenmaal niet terugdraaien.” Over ruim twee jaar zal de groei van de bouwproductie weer toenemen, verwacht het EIB. Dat wordt deels veroorzaakt door het alsnog opstarten van uitgestelde projecten. Ook de toenemende behoefte aan verduurzaming van gebouwen draagt bij aan die toename.
Steeds meer werknemers in de bouw zijn niet in vaste dienst, blijkt uit het EIB-onderzoek. Inmiddels is een op de drie medewerkers op de bouwplaats zzp’er. Vooral onder metselaars, ijzervlechters en steigerbouwers is het zzp-schap toegenomen. Slechts de helft van de zzp’ers heeft zich verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid.
Aan de groei van het aantal vacatures in de bouw lijkt een einde gekomen. Begin dit jaar was er een nieuw recordniveau van 59 vacatures per duizend medewerkers in de bouw. Nu zijn dat er 55 op de duizend. Inmiddels is een op de vijf medewerkers op de bouwplaats afkomstig uit het buitenland. Dat zal in 2023 een op de vier zijn. De helft van deze bouwvakkers komt uit Polen of Turkije.