Het kabinet hoopt met een drietal maatregelen dat de bouw weer vlot getrokken kan worden. Verschillende brancheorganisaties - waaronder ook de NOA - zijn echter sceptisch. Het is namelijk niet duidelijk of de maatregelen voldoende zijn om op de plekken waar de woningnood het meest nijpend is, echt weer kan worden gebouwd. Bovendien duurt het te lang voordat de maatregelen ingaan, waardoor op korte termijn nog steeds rampzalige gevolgen dreigen.
Ten eerste wordt de maximumsnelheid verlaagd naar 100 kilometer per uur op alle snelwegen waar auto’s nu nog 120 of 130 mogen rijden. Het is de enige maatregel waarmee het kabinet de stikstofuitstoot snel kan verlagen. De snelheidsbeperking gaat in zodra de nieuwe verkeersborden klaar zijn, vermoedelijk in januari of februari 2020. Tussen 19 en 6 uur blijft de huidige maximumsnelheid gelden.
Verder wil het kabinet dat boeren hun varkens en koeien ander voer met minder eiwitten geven. Eiwitarmer veevoer kan wel drie keer zoveel stikstofruimte opleveren als het verlagen van de maximumsnelheid. Maar dan moeten boeren wel meewerken.
Bovendien onderzoekt de regering of het niet een aantal Natura 2000-gebieden kan schrappen. Maar daarvoor is toestemming nodig van de Europese Unie en het is hoogst onzeker of Nederland die toestemming krijgt.
Min of meer. Net als voor de grondbodem, komt er voor 1 december ook een landelijke achterwaarde voor de waterbodem. En er worden drie rijksbaggerdepots opengesteld voor zeer vervuilde baggerspecie. Dat moet een oplossing bieden voor grote baggerprojecten op korte termijn. Een andere maatregel voor het PFAS-probleem is dat gemeenten de mogelijkheid krijgen voor het vaststellen van een gemeentelijke bodemkwaliteitskaart. Hiervoor heeft het kabinet samen met VNG een voorstel ontwikkeld. Het voorstel zal zo spoedig mogelijk, maar uiterlijk 1 december, gepubliceerd worden. Vanaf die publicatiedatum kan een aanpassing van de bodemkwaliteitskaart direct worden vastgesteld op basis van de snellere procedure.
De drempelwaarde waar bouwbedrijven nu al weken om vragen komt pas in december. Brancheorganisaties dringen er al langer op aan dat een drempelwaarde er sneller moet komen.
En dan komt er nog een noodwet waardoor kustversterking en onderhoud aan verouderde bruggen en viaducten wel door kan gaan.
Dat is maar zeer de vraag. Uit berekeningen van het RIVM blijkt namelijk dat de vermindering van stikstofuitstoot door de verlaging van de snelheid op snelwegen vooral in de kustprovincies en in Utrecht niet genoeg is om te kunnen bouwen. En daar is de woningnood nu juist het hoogst. In Den Haag bijvoorbeeld, zijn plannen voor duizenden nieuwbouwwoningen, maar omdat hier veel stikstof neerslaat uit de zware industrie rond Amsterdam en Rotterdam kan hier nog steeds geen schop de grond in.
En voordat de effecten van eiwitarmer veevoer merkbaar zijn, zijn we maanden verder. En dan moeten boeren wel meewerken. En het lijkt er vooralsnog niet op dat ze daartoe bereid zijn.
Ook de maatregelen rondom PFAS zorgen er niet voor dat er snel weer met bouwgrond rondgereden kan worden. De meeste onderzoeksresultaten en maatregelen zijn niet eerder dan per 1 december effectief. Niet voor niets bereiden VNO-NCW, MKB Nederland en verschillende grondverzetbedrijven een schadeclaim tegen de overheid voor. Die kan oplopen tot honderden miljoenen euro’s.