Het kabinet wil de arbeidsmarkt toekomstbestendig maken en heeft daarvoor 5 thema’s bepaald. Eén daarvan is duidelijkheid scheppen over de arbeidsrelatie. Wanneer kun je werken als zelfstandige en wanneer niet.
Die duidelijkheid, die de afgelopen jaren ontbrak, is belangrijk voor zelfstandig ondernemers zonder personeel. Het kabinet moet met duidelijke kaders komen zodat werken als zelfstandige mogelijk blijft en er enerzijds ruimte en anderzijds passende ondersteuning komt om ondernemers- en sociale risico’s goed af te dekken.
Het kabinet stelt dat echte zelfstandigen moeten kunnen blijven ondernemen. Dat wordt natuurlijk toegejuicht door zelfstandigenorganisaties PZO en VZN, waarmee NOA een partnerschap heeft. Wanneer het onduidelijk is wanneer en/of hoe je als zelfstandige kunt werken, moet deze duidelijkheid er echt komen. Dat is bij het vorige kabinet niet gelukt. Zowel voor zelfstandig ondernemers, als voor zakelijk opdrachtgevers van zelfstandigen is het goed als die duidelijkheid er alsnog komt. Waarbij de zelfstandigenorganisaties ook hopen op een rigoureuze oplossing gecombineerd met een vernieuwde aanpak op het gebied van sociale zekerheid, fiscaliteit en arbeidsrecht.
Het kabinet wil stevig inzetten op een gelijker speelveld met betrekking tot de sociale zekerheid en fiscaliteit. Een goede ambitie, maar net zo belangrijk is dat zelfstandigen de ruimte krijgen om te ondernemen en de mogelijkheid om hun ondernemers- en sociale risico’s goed af te dekken. Deze aspecten zijn door het kabinet nog niet uitgewerkt. VZN maakt zich bijvoorbeeld zorgen dat op pensioengebied de FOR wordt afgeschaft, terwijl het nu voor menig zelfstandig ondernemer juist eenvoudiger is om daarmee pensioenopbouw te regelen dan via de derde pijler. Overigens geldt voor ondernemers zonder personeel, die werkzaam zijn in de afbouw, de verplichtstellingsbeschikking voor het bedrijfspensioenfonds.
Al jaren is er in sommige gevallen een grijs gebied: is iemand een zelfstandige zonder personeel, of toch eigenlijk een verkapte werknemer? Er is wet- en regelgeving over, maar meer duidelijkheid over de beoordeling van een ondernemer zonder personeel, is voor alle partijen prettig. Ook voor de Belastingdienst moet het objectiever te bepalen worden wanneer iemand daadwerkelijk ondernemer is, of eigenlijk werknemer.
Al langere tijd wordt er over gesproken of zelfstandigen verplicht een arbeidsongeschiktheidsverzekering moeten afsluiten. Moeilijk, want bepaalde beroepen worden door verschillende verzekeraars uitgesloten, of krijgen torenhoge premies. De verplichte verzekering stuit op zoveel problemen bij het UWV en de Belastingdienst dat minister Van Gennip van Sociale Zaken onlangs aan de Tweede Kamer heeft laten weten dit pas tussen 2027 en 2029 in te willen stellen. PZO en VZN hebben het kabinet gevraagd om vooral de zelfstandigen zelf bij nadere besluitvorming nauw te betrekken.