Zorgverlof

Zorgverlof is op te splitsen in het kortdurend zorgverlof en langdurig zorgverlof. Voor beiden gelden totaal verschillende voorwaarden en afspraken, zeker ook op financieel gebied. Om enig licht in de duisternis te scheppen, treft u hierbij een uitleg aan die u in de praktijk kan helpen om de nodige discussies en problemen te voorkomen. Allereerst de belangrijkste hoofdpunten van de regeling en ook een aantal tips die u van pas kunnen komen.

Tiendaags Kortdurend zorgverlof

Om het combineren van werk, vrije tijd en zorg gemakkelijker te maken, is het tiendaags kortdurend zorgverlof in de wet geregeld. In het kort komt de regeling hier op neer:

• Werknemers hebben recht op maximaal tien dagen zorgverlof per jaar.
• Voor deeltijdwerkers geldt het aantal dagen naar rato van de omvang van hun baan.
• De verlofdagen zijn bestemd voor het verzorgen van:
  • kinderen (eigen, adoptie, pleegkind), partner, ouders, grootouders, kleinkinderen, broers en zussen (tweedegraads bloedverwanten);
  • anderen die deel uitmaken van het huishouden van de werknemer (bijv. een inwonende tante);
  • bekenden, waarmee de werknemer een sociale relatie heeft (bijv. buurvrouw of een vriend e.d.)

Er moet sprake zijn van een noodzakelijke verzorging vanwege ziekte. Deze noodzaak heeft niet alleen betrekking op de verzorging op zich, maar ook op de noodzaak dat juist deze werknemer (en niet bijvoorbeeld de partner) de verzorging moet verlenen. Het verlofrecht geldt vervolgens alleen zolang de situatie van de 'noodzakelijke verzorging' zich voordoet.

De regeling is een aanvulling op het al bestaande calamiteitenverlof. Het kortdurend zorgverlof geeft een werknemer het recht om in onvoorziene situaties korte tijd betaald verlof op te nemen om de eerste noodzakelijke voorzieningen te treffen (zoals het afhalen van een ziek kind uit het kinderdagverblijf). Bij samenloop van calamiteitenverlof met zorgverlof eindigt het calamiteitenverlof na één dag en gaat het vervolgens over in zorgverlof. In cao’s mogen afwijkende afspraken worden gemaakt over de betaling van calamiteitenverlof. Tijdens dit verlof wordt 70% van het loon doorbetaald.

De werkgever kan zich tegen het opnemen van het zorgverlof verzetten op grond van een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang. Het is mogelijk om in cao’s andere afspraken te maken over het recht op het verlof, de duur van het verlof en de betaling. In de cao Afbouw is afgesproken dat er (maximaal) 3 dagen tot 100% worden betaald. De overige 7 dagen (maximaal) tegen 70%.

Veel voorkomende situaties

Een veel voorkomende situatie is dat de werknemer recht meent te hebben op zorgverlof, als hij zijn partner naar het ziekenhuis moet brengen voor een regulier (controle)bezoek aan de specialist. In die situatie is er geen recht op zorgverlof. Ook als de partner en/of het kind in het ziekenhuis ligt vanwege een (geplande) opname/operatie en er geen sprake is van een (zeer) ernstige situatie en de verzorging/zorg met name voor rekening van het ziekenhuis komt, is er in principe geen sprake van zorgverlof. Mocht een werknemer van mening zijn dat hij wel recht heeft op zorgverlof, dan kunt u hem vragen om een verklaring van de (behandelend) arts, waaruit blijkt dat uw werknemer daadwerkelijk daarbij aanwezig moet zijn. Het kortdurend zorgverlof is toch met name bedoeld voor de situatie waarin de (ernstig) zieke partner en/of het kind thuis oppas en verzorging nodig heeft en deze zorg door uw werknemer gegeven moet worden. Een voorbeeld is dat de partner na een operatie in het ziekenhuis naar huis mag, maar de eerste week nog wel veel het bed moet houden. Gebruik van uw gezonde verstand biedt meestal wel uitkomst.

Langdurend zorgverlof

Onder bepaalde voorwaarden kan de werknemer, onder de volgende voorwaarden, langdurig zorgverlof opnemen:

• Werknemer moet het verlof gebruiken voor zorgtaken voor een kind, partner of ouder die levensbedreigend ziek is.
• Werknemer mag 12 weken lang maximaal de helft van het aantal uren dat hij werkt als langdurend zorgverlof opnemen. Een andere spreiding is mogelijk, indien u dit met elkaar in overleg regelt.

Het verlof eindigt als:

• de duur van het verlof is verstreken;
• als de persoon voor wie uw werknemer het verlof heeft opgenomen, overlijdt;
• als de persoon voor wie uw werknemer het verlof heeft opgenomen niet langer levensbedreigend ziek is.

Loondoorbetaling?

Behoudens het eventuele recht op kortdurend zorgverlof en/of palliatief verlof (maximaal 10 dagen per jaar in verband met stervensbegeleiding) waarvan u de kosten via mijnafbouw kunt declareren, zijn er in de cao Afbouw geen afspraken over loondoorbetaling. U hoeft dus bij een eventueel langdurig zorgverlof geen loon door te betalen.

Ziek

Als een werknemer ziek wordt tijdens het langdurend verlof, dan hoeft u hem/haar tot het einde van dit verlof alleen maar het salaris door te betalen voor het deel dat hij eventueel werkt. Stel dat er twee maanden volledig verlof is opgenomen en de werknemer wordt na één maand ziek, dan hoeft u hem/haar tot het einde van de tweede maand niets te betalen. Daarna bent u wel weer het volledige salaris verschuldigd conform de cao.

Werkloos en/of WIA-uitkering

Het opnemen van langdurend zorgverlof heeft geen gevolgen voor het recht op een WW- en/of WIA-uitkering. Voor deze uitkeringen wordt de werknemer geacht volledig te hebben gewerkt.

Weigeren langdurend zorgverlof

U kunt weigeren uw werknemer langdurend zorgverlof te geven als zijn verlof het bedrijf of de organisatie in ernstige problemen brengt. U moet hiervoor goede argumenten hebben. U mag niet oordelen over de vorm van hulp die uw werknemer biedt of de noodzaak van zijn/haar hulp aan de zieke.