In Nederland is een kind van zijn/haar vijfde tot zijn/haar zestiende levensjaar leerplichtig en moet het een zogenaamde startkwalificatie behalen. Hoe is het onderwijssysteem opgebouwd en welke doorstroommogelijkheden zijn er? We bieden een overzicht:
Een startkwalificatie is minimaal een VWO-diploma, een Havo diploma of een MBO-diploma op niveau 2 of hoger. Indien een leerling van 16 jaar de startkwalificatie niet heeft behaald, geldt feitelijk een verlengde leerplicht tot aan de leeftijd van 18 jaar. Dan heet het geen leerplicht meer, maar kwalificatieplicht. Er zijn voornemens om de kwalificatieplicht te verlengen tot de leeftijd van 21 jaar, maar dat is nog geen officiële wet.
Een leerling volgt van zijn vierde tot en met het twaalfde levensjaar onderwijs op een basisschool. Zodra een kind vier jaar is gaat het naar groep 1. Vanaf vijf jaar is een kind leerplichtig. Groep 8 is het laatste leerjaar van het basisonderwijs. Daarna stroomt de leerling door naar het voortgezet onderwijs. Welk niveau is afhankelijk van het schooladvies.
Het voortgezet onderwijs is ingedeeld op verschillende niveaus. Deze niveaus zijn:
Het VMBO beslaat vier jaar en bestaat uit vier leerwegen. Een leerweg in het VMBO geeft een bepaald niveau en een bepaald soort programma aan; van heel praktisch tot vooral theoretisch. Na twee jaar onderbouw kiest de leerling in de bovenbouw voor een bepaalde sector. Na het behalen van een VMBO-diploma kan de leerling doorstromen naar de Havo of een opleiding in het Middelbaar Beroepsonderwijs. De vier leerwegen in het VMBO zijn:
Het MBO biedt beroepsgerichte opleidingen voor alle sectoren. De duur van de opleiding hangt af van het niveau. Er is veel aandacht voor de praktijk en werkervaring. MBO opleidingen worden gegeven op vier niveaus:
De opleiding beslaat vijf jaar en in de bovenbouw kiest de leerling een profiel: natuur en techniek, natuur en gezondheid, economie en maatschappij of cultuur en maatschappij. Een leerling kan met een diploma doorstromen naar het VWO of kiezen voor een opleiding in het Hoger Beroepsonderwijs (HBO).
Het VWO-onderwijs neemt zes jaar in beslag (gymnasium, lyceum en atheneum). De eerste drie jaar vormen de onderbouw. Daarna kiest de leerling in de bovenbouw een profiel (zie Havo). Een VWO-diploma biedt toegang tot de Universiteit (WO-studie).