‘Gevaarlijke stoffen zijn sluipmoordenaar’

Ter vergelijking: het aantal verkeersdoden lag in 2017 op 613. Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Tamara van Ark vindt het de hoogste tijd voor actie: “Gevaarlijke stoffen zijn sluipmoordenaars. Alleen samen kunnen we ervoor zorgen dat het aantal slachtoffers als gevolg van werken met gevaarlijke stoffen afneemt. Dit is een te voorkomen probleem, dus we moeten aan de slag.”

Ziekteverschijnselen door gevaarlijke stoffen

Uit cijfers van TNO, CBS en RIVM blijkt dat het jaren kan duren voordat ziekteverschijnselen door werken met gevaarlijke stoffen optreden. Van alle sterfgevallen door werken met gevaarlijke stoffen bestaat 80 procent uit gepensioneerden en 20 procent uit werkenden. Vaak gaat het om stoffen die je niet eens kunt zien of ruiken, of waarvan je misschien in eerste instantie niet verwacht dat ze zo schadelijk kunnen zijn. Het gaat bijvoorbeeld om gevaarlijke stoffen als kwartsstof en isocyanaten op bouwplaatsen, houtstof in meubelmakerijen, dieselrook in garages en lasrook in metaalbedrijven, maar ook om meelstof in bakkerijen. Deze gevaarlijke stoffen kunnen vrijkomen bij het dagelijks werk van bijvoorbeeld een aannemer, een timmerman of een lasser.

Gevaarlijke stoffen vrijwel onzichtbaar 

Ruim een miljoen Nederlanders heeft te maken met gevaarlijke stoffen op het werk, zoals houtstof, kwartsstsof, dieselrook, lasrook en isocyanaten. Longarts Jos Rooijackers zegt daarover: “Gevaarlijke stoffen zijn vrijwel onzichtbaar. De stofdeeltjes komen wél in je longen terecht. Ik trek vaak de vergelijking tussen je longen en een stofzuiger. Ze nemen beide stoffen op maar er is één cruciaal verschil: een stofzuigerzak kun je vervangen. Door het werken met gevaarlijke stoffen kun je allerlei aandoeningen krijgen. Denk aan astma, COPD, infecties, longfibrose en kanker. Het wisselt per aandoening of je er op korte termijn last van krijgt, zoals astma, of op de langere termijn, zoals met stoflongen. Daar gaan vaak jaren of decennia overheen voordat je de gevolgen merkt en je een beroepsziekte krijgt.”

Wilt u weten met welke stof u werkt?

Werknemers die denken dat ze met een gevaarlijke stof werken, kunnen dit checken met een speciale app, de Stoffencheck. De app, een initiatief van de Nederlandse Arbeidsinspectie en de FNV, geeft informatie over het werken met bepaalde stoffen: de risico’s, of je er ziek van kunt worden en welke maatregelen nodig zijn om veilig te werken. De app geeft een toelichting bij de pictogrammen die vaak op verpakkingen staan. Ook legt hij uit wat H- en P-zinnen betekenen, wat de grenswaarden van stoffen zijn, welke tien stoffen het gevaarlijkst zijn en wat je zelf kunt doen om de risico’s te beperken. 

De app is verkrijgbaar in de App store en Google Play Store. Zoek op Stoffencheck.